Koszyk

Fibryna bogatopłytkowa

| Autor: Dr N. Med. Izabela Załęska

Z tego artykułu dowiesz się:

• Co sprawia, że zabiegi estetyczne z zastosowaniem płytkopochodych preparatów autologicznych są  niezwykle skuteczne i zarazem bezpieczne?

• Co oznacza skrót PRF?

• Jakie jest działanie kluczowych dla regeneracji skóry czynników wzrostu?

• Czym różni się fibryna bogatopłytkowa od PRP i jakie są jej obszary zastosowania?

Nowa era wypełniania zmarszczek – Oczekiwania klientów są coraz większe. Poszukują bezpiecznych, skutecznych i możliwie najmniej inwazyjnych zabiegów, zapewniających widoczne i szybkie rezultaty. Ten szerzący się światowy trend motywuje badaczy do szukania coraz lepszych technologii i materiałów, o jak najmniejszym potencjale powikłań pozabiegowych. Zabiegi estetyczne z zastosowaniem płytkopochodych preparatów autologicznych spełniają powyższe wymagania.

Jednym z najczęściej wykonywanych zabiegów estetycznych jest wypełnianie zmarszczek. Jak dziś wiemy, tymczasowe, resorbowalne wypełniacze potencjalnie powodują reakcje na ciało obce, takie jak enkapsulacja, tworzenie ziarniniaków i przewlekłe lub opóźnione infekcje w przypadku zastosowania wypełniaczy trwałych. Inny rodzaj obecnie podawanych wypełniaczy do tkanek miękkich (np. kwas poli-L-mlekowy) polega na odpowiedzi włóknienia tkanki „gospodarza” w celu zwiększenia objętości. Jest to jednak nadal wykorzystanie syntetycznych, a nie biologicznych materiałów wszczepialnych.

PRF, czyli…

Z tego powodu naukowcy skupili się poszukiwaniu autologicznego źródła do promowania odkładania tkanek miękkich w obszarach „zubożenia”. Odpowiedzią są czynniki wzrostu (GF), które zostały dokładnie zbadane, a obecnie istnieje wiele ich klinicznych zastosowań. Doskonałym źródłem GF są płytki krwi. Warto pamiętać, że są także głównym źródłem GF w ostrym gojeniu ran. Stąd w dzisiejszej estetyce wykorzystujemy dwa preparaty płytko pochodne: osocze bogatopłytkowe i fibrynę bogatopłytkową. Dowiedziono, że preparaty zawierające osocze bogate w płytki (PRP) przyspieszają wczesne gojenie, zarówno w modelach zwierzęcych, jak i ludzkich, ale tylko czasowo. Natomiast wytworzona autologiczna matryca fibrynowa jest bardziej długotrwała. Te wstępne badania spowodowały dalsze prace, aż w 2001 roku dr Joseph Choukroun z Nicei i jego współpracownicy stworzyli nową metodologię stymulacji wzrostu tkanek, którą nazywali Platelet Rich Fibrin (PRF), czyli autogenna fibryna bogatopłytkowa. Należy ona do nowej generacji koncentratów płytkowych o uproszczonym sposobie przygotowywania, bez konieczności biochemicznej obróbki krwi. Uzyskana fibryna bogatopłytkowa jest bogata w leukocyty, naczyniowy czynnik wzrostu (VEGF) oraz inne czynniki wzrostu, które przyspieszają angiogenezę, tworzenie się fibroblastów i osteoblastów oraz przyspieszają proces gojenia. Czynniki te są uwalniane przez około siedem dni po aplikacji. Zwrócono również uwagę na cytokiny oraz sam proces ich dostarczania, który jest kluczowy dla procesu gojenia tkanek. Stopniowa polimeryzacja i usieciowanie włóknika w procedurze PRF skutkuje uwięzieniem, a następnie przedłużonym uwalnianiem cytokin i czynników wzrostu z preparatu, utrzymującym się co najmniej przez tydzień. Warto przypomnieć wyjątkowe działanie kluczowych czynników wzrostu:

transformujący czynnik wzrostu (beta, TGF-b) – wspomaga więź międzykomórkową, nadaje skórze jędrność i elastyczność;
płytkowy czynnik wzrostu (PDGF) – stymuluje wzrost drobnych naczyń krwionośnych i naczyń włosowatych oraz wpływa na odnowę komórek skóry i naskórka;
naskórkowy czynnik wzrostu (EGF) – stymuluje wzrost i różnicowanie komórek oraz produkcję własnego kolagenu;
czynniki wzrostu fibroblastów (FGF) – stymulują powstawanie nowych naczyń krwionośnych oraz wspomaga wzrost komórek;
– VEGF – czynnik wzrostu śródbłonka naczyń.

PRF w estetyce udokumentował badaniami Anthony P. Sclafani. Wyniki jego prac jasno dowodzą zasadności stosowania autologicznej fibryny w zabiegach estetycznych, takich jak spłycenie fałdu nosowo-wargowego, redukcja blizn atroficznych, poprawa gęstości skóry oraz jako zabiegu wspomagającego i przyspieszającego gojenie po przeprowadzonych procedurach chirurgicznych. Tłumacząc zatem pojęcie fibryny bogatopłytkowej, mówimy o materiale zawierającym bardziej skoncentrowane płytki krwi w porównaniu z klasycznym PRP. Ponadto przeprowadzone badania wykazują obecność w I-PRF wysokiego stężenia mezenchymalnych komórek macierzystych. W działaniu autologicznej fibryny i jej możliwościach terapeutycznych kluczowe jest powolne uwalniane czynników wzrostu przez płytki krwi zawieszone w jej włóknach. Ta cecha jest najważniejsza w mechanizmie regeneracji skóry. Jej komórki dopiero pod wpływem działania czynników wzrostu (GF) zaczynają bowiem produkować dla nich receptory. A jak wiadomo, to odpowiednie działanie czynników wzrostu jest istotnym elementem w uzyskaniu efektów terapeutycznych. Dlatego możemy śmiało powiedzieć, że I-PRF to najnowsza ewolucja zabiegów z osoczem bogatopłytkowym.Już 10 lat temu, czyli w roku 2008, w Stanach Zjednoczonych wykonano ponad 4,5 miliona nieoperacyjnych zabiegów odmładzania skóry, a rynek zabiegów estetycznych ciągle rośnie. Sumując światowy rynek nieinwazyjnej estetyki i chirurgii plastycznej, już w 2016 r. przekroczyliśmy kwotę 8,5 mld euro, a szacuje się, że w 2020 r. zwiększy się on do około 12 mld euro. 

Autegenna i biokompatybilna

W ostatnich latach coraz więcej badaczy i specjalistów podejmuje tematykę PRF i udowadnia jej znaczenie nie tylko w stomatologii czy ortopedii, ale właśnie w chirurgii plastycznej i estetyce. Uzyskują oni zadowalające wyniki prowadzonych terapii. Należy pamiętać, że fibryna bogatopłytkowa to nie tylko koncentrat płytkowy, ale także materiał immunologiczny, gromadzący na pojedynczej błonie fibrynowej wszystkie składniki krwi sprzyjające procesowi gojenia i wzmagające odporność. Podsumowując, I-PRF zawiera matrycę fibrynową spolimeryzowaną w strukturze tetramolekularnej, przyłączone płytki krwi, cytokiny i leukocyty oraz wspomniane już krążące komórki macierzyste.

Przeciwwskazaniem do zabiegu, oprócz powszechnienie znanego wykazu, jest stosowanie antykoagulantów i niesteroidowych leków przeciwzapalnych nie tylko przed samym zabiegiem, ale również siedem dni po zabiegu.
Powikłania:
• brak efektu leczniczego,
• zakażenie miejsca iniekcji.
 
Fibryna bogatopłytkowa to materiał autogenny, biokompatybilny, który:
 
– eliminuje ryzyko wystąpienia reakcji uczuleniowej,
– stymuluje gojenie, wzrost kości oraz tkanek miękkich,
– przyspiesza angiogenezę,
– przyspiesza proces gojenia,
– zmniejsza stan zapalny,
– zmniejsza dolegliwości bólowe,
– zmniejsza ryzyko i częstość występowania infekcji i stanów zapalnych w miejscu pozabiegowym,
 
Ponadto ważne są:
– łatwa dostępność materiału,
– uproszczona i szybka procedura otrzymania materiału.
 

Na podstawie powyższego można zatem stwierdzić, że dzięki powolnej koagulacji wstrzykniętej w tkanki fibryny, a tym samym utworzonej naturalnej sieci, na której będą zachodziły procesy naprawcze, efektami zabiegu z wykorzystaniem I-PRF w estetyce są:

– głęboka rewitalizacja i regeneracja skóry,
– ogólne odmłodzenie skóry,
– redukcja zmarszczek i bruzd,
– redukcja blizn atroficznych,
– redukcja rozstępów,
– wspomaganie terapii wypadania włosów,
– wypełnienie zmarszczek.

dr n. med. Izabela Załęska

Międzynarodowy ekspert ds. kosmetologii. Praktyk, trener, nauczyciel akademicki. Członek Society of Cosmetic Scientists, British Medical Laser Association, European LaserAssociation, ekspert Instytutu Praktyki Zabiegów Estetycznych.